Analiza wska¼nikowa sprawozdań finansowych – Ocena kondycji finansowej przedsiębiorstwa
Analiza wska¼nikowa przeprowadzana jest na podstawie sprawozdań finansowych:
- bilans
- sprawozdań z dochodów i kosztów
- sprawozdań przepływów pieniężnych
Wska¼nikami zainteresowani są
- osoby zarządu
- kredytodawcy (np. bank)
- akcjonariusze
Podstawowy podział wska¼ników, pozwala wyróżnić cztery grupy:
- analiza płynności finansowej
- analiza zadłużenia
- analiza rentowności
- sprawność działania (funkcjonowania) przedsiębiorstwa
I. Wska¼niki oceny płynności finansowej firmy
Do oceny zdolności firmy do wywiązywania się z zobowiązań służą następujące wska¼niki:
- wska¼nik płynności bieżącej = (aktywa bieżące)/(pasywa bieżące)
- wska¼nik szybki = (gotówka + należności)/(pasywa bieżące)
Nazwa wska¼nika
Rok
1997 1998 1999 2000
W. płynności bieżącej 1,68 2,07 3,13 3,51
W. szybki 1,26 1,17 1,83 2,07
Wska¼nik płynności bieżącej umożliwia ocenę czy następujące w firmie zobowiązania mogłyby być spłacone dzięki upłynnieniu środków obrotowych.
Firma ABC wykazuje z roku na rok wzrost tego wska¼nika, co oznacza poprawę finansową tej firmy. Patrząc np. w roku 1998, wartość wska¼nika wynosi 2,07, co oznacza, że środki, które ta firma posiada wystarczają na ponad dwukrotne pokrycie zobowiązań. W roku 1999 oraz 2000 występuje zbyt wysoka jego wartość, co oznacza, że ta firma w niedostatecznym stopniu finansuje swoją bieżącą działalność ze ¼ródeł zewnętrznych.
Wska¼nik szybki może być nieznacznie niższy od wska¼nika płynności bieżącej. Niestety firma ABC w trzech ostatnich latach większość środków pieniężnych miała „zamrożoną” w zapasach.
II. Ocena stopnia zadłużenia firmy
Zadłużenie przedsiębiorstwa może mieć charakter krótkoterminowy lub długoterminowy.
Krótkoterminowy związany jest z oceną płynności finansowej przedsiębiorstwa, natomiast długoterminowy z oceną wypłacalności firmy (związany z działalnością inwestycyjno – rozwojową)
W ocenie zadłużenia korzystamy z następujących wska¼ników:
- wska¼nika ogólnego zadłużenia = (zobowiązania ogółem)/(aktywa ogółem)
- wska¼nika zadłużenia kapitału = (zobowiązania ogółem)/(kapitał własny)
Do oceny możliwości obsługi długu:
- wska¼nik pokrycia obsługi długu = (zysk netto)/(raty kredytu + odsetki)
- wska¼nik pokrycia majątku kapitałem własnym = (kapitał własny)/(majątek ogółem)
Zobowiązania ogółem = pasywa bieżące + kredyt długoterminowy
Kapitał własny = kapitał akcyjny + zysk zatrzymany
Nazwa wska¼nika
Rok
1997 1998 1999 2000
W. ogólnego zadłużenia 0,45 0,44 0,36 0,29
W. zadłużenia kapitału 0,84 0,81 0,56 0,42
W. pokrycia obsługi długu --- 1,15 1,71 2,74
W. pokrycia majątku kapitałem własnym 0,54 0,55 0,64 0,71
Wska¼nik ogólnego zadłużenia określa udział kapitałów obcych (zobowiązań) w finansowym majątku firmy. Pożądana wielkość tego wska¼nika wynosi 0,54 – 0,67 (w firmie, w której nie została zachwiana równowaga między kapitałem obcym a własnym)
W przypadku firmy ABC wartość tego wska¼nika w każdym roku jest niższa od pożądanego. Oznacza to, że firma nie jest obciążona zbyt dużym ryzykiem finansowym, co oznacza, że posiada ona zdolności do spłaty długu.
Wska¼nik pokrycia obsługi długu informuje nas czy przedsiębiorstwo jest w stanie spłacić raty kredytu wraz z odsetkami. W naszym przypadku, wska¼nik ten jest powyżej 1, co oznacza, że jest w stanie spłacić raty kredytu wraz z odsetkami. Zdolność spłaty w tej firmie wzrasta z roku na rok.
Wska¼nik pokrycia majątku kapitałem własnym potwierdza zwiększenie samodzielności finansowej firmy, gdyż co rok zwiększa się skala majątku pokryta jej własnymi funduszami.
III. Analiza rentowności
Wska¼nikowa analiza rentowności przeprowadzana może być jako:
- rentowność sprzedaży
- rentowność ekonomiczna
- rentowność finansowa (rentowność kapitałów własnych)
Rentowność sprzedaży możemy ocenić za pomocą:
- wska¼nika rentowności sprzedaży = (zysk netto)/(sprzedaż) * 100
Rentowność ekonomiczną za pomocą:
- wska¼nika rentowności ekonomicznej = (zysk netto)/(aktywa ogółem) * 100
Rentowność finansową natomiast obliczamy następująco:
- wska¼nik finansowy (z.z.k. własnych) = (zysk netto)/(kapitał własny) * 100
Nazwa wska¼nika
Rok
1997 1998 1999 2000
W. rentowności sprzedaży --- 19,1 21,6 24,68
W. rentowności ekonomicznej --- 10,68 14,86 19,3
W. finansowy --- 19,3 23,3 27,3
Wska¼nik rentowności sprzedaży, określany jest inaczej zwrotem ze sprzedaży, informuje on o udziale zysku netto w wartości sprzedaży.
Możemy powiedzieć, że w naszej firmie wartość tego wska¼nika wzrasta, co oznacza coraz lepszą sytuację tego przedsiębiorstwa.
Wska¼nika rentowności ekonomicznej nazywany jest również zwrotem z majątku.
Przytoczony wska¼nik potwierdza znaczną poprawę wykorzystania posiadanego majątku, gdyż zysk przypadający na jednostkę wartości tego majątku uległ wydatnemu zwiększeniu.
IV. Ocena wska¼nikowa sprawności działania firmy
Ocena sprawności działania to inaczej analiza jego aktywności w zakresie wykorzystania zasobów majątkowych
Wska¼niki te dzielimy:
- wska¼nik kontroli kosztów administracji =(koszty administracji)/(sprzedaż)*100
- wska¼nik globalnego obrotu aktywami =(sprzedaż netto)/(aktywa ogółem; średni stan)
- wska¼nik rotacji środków trwałych = (sprzedaż netto)/(średni stan środków trwałych)
- wska¼nik obrotu należnościami = (sprzedaż netto)/(przeciętny stan należności)
Nazwa wska¼nika
Rok
1997 1998 1999 2000
W. kontroli kosztów administracji 0,45 0,44 0,36 0,29
W. globalnego obrotu aktywami 0,84 0,81 0,56 0,42
W. rotacji środków trwałych --- 1,15 1,71 2,74
W. obrotu należnościami 0,54 0,55 0,64 0,71
Wska¼nik kontroli kosztów administracyjnych informuje nas o udziale kosztów zarządu w wartości sprzedaży. W firmie ABC wartość tego wska¼nika spada, co przyczynia się do lepszej sytuacji tego przedsiębiorstwa. Można również stwierdzić, że w tej firmie koszty administracyjne pozostają w degresywnej zależności w stosunku do wielkości sprzedaży.
Wska¼nik globalnego obrotu aktywami określa ile razy sprzedaż netto jest większa niż wartość aktywów ogółem. Oznacza to, że co rok w firmie ABC wska¼nik zwiększał się.
Wska¼nik rotacji środków trwałych informuje ile razy sprzedaż jest większa od wartości środków trwałych zaangażowanych w przedsiębiorstwie.
Jeżeli natomiast spojrzymy na obrót należnościami, który przedstawia liczbę inkasa, stwierdzimy:
- przedsiębiorstwo w roku 1999 zmniejszyło czas inkasa należności, gdyż zmniejszyła się częstotliwość obrotu
- natomiast w 2000 roku w stosunku do 1999 przyspieszyło czas inkasa należności
Firma ABC zamierza dokonać inwestycji modernizacyjnej, która ma zwiększyć wydajność produkcji i przynieść pewne oszczędności zużycia energii.
Aktualnie zakład może osiągnąć 82% nominalnych mocy produkcyjnych, co oznacza produkcję rzędu 0.7 miliona ton wyrobu rocznie.
Inwestycja podniesie nominalną wielkość mocy produkcyjnych do ok. 1,1 miliona ton wyrobu rocznie co da oszczędność zużycia energii około 8%.
Założenia do analizy
1. Koszt inwestycji wyniesie 350 mln zł.
2. Realizacja w ciągu 1 roku.
3. W realizacji inwestycji produkcja spadnie o ok. 0,18 mln ton (równowartość trzymiesięcznej produkcji na aktualnym poziomie).
4. Zakład osiągnie 85% zakładanych nominalnych mocy produkcyjnych.
5. Zapotrzebowanie na reinwestycje (dokonywane co 3 lata) spadnie o 3 mln zł.
6. Wartość likwidacyjna oszacowana na 35 mln złotych.
7. Cena wyrobu – 750 zł – pozostanie bez zmian.
8. Projekcja na okres 15 lat.
9. Stawka dyskonta 18%.
Zadanie
Sporządzić uproszczone sprawozdanie z dochodów i kosztów „Bez inwestycji” i „Z inwestycją” oraz obliczyć efekt netto przedsięwzięcia.
Obliczyć przyrost kapitału obrotowego.
Obliczyć wartość zaktualizowaną netto i wewnętrzną stopę zwrotu planowanej inwestycji.
82% * x = 0,7
82/100 * x = 7/10
x = 0,85
wielkość produkcji
Rok realizacji \ po realizacji inwestycji
• Spadek produkcji 0,7 * 0,18 = 0,52
x% * 0,85 = 0,52
x% = 0, 61
x = 61%
• Wzrost nominalnej mocy produkcyjnej do 85%
85% * 1,1 = x
x = 0,84
wielkość produkcji
(to oznacza 8% oszczędności energii)
106,6 + (106,6 * 8%)=115
Inwestycje
Arkusz I
Sprawozdanie z dochodów i kosztów
T0 T1 T2
Koszt inwestycji 350 mln Bez inwestycji Z inwestycją Po inwestycji
Wykorzystanie mocy produkcyjnej
Produkcja w mln ton
Cena jednostkowa
Sprzedaż 82% 61% 85%
0,7 0,52 0,94
750 750 750
525 390 705
Zużycie – koszty produkcji
Surowce (zł) 37,5
Paliwa i energia (zł) 115/106,6
Inne (% sprzedaży) 16,7 % 26,25 19,5 32,25
80,5 59,8 100,20
87,68 65,13 117,75
194,43 144,43 253,2
Koszty sprzedaży i administracji 2%
Zysk Brutto 10,5 7,8 14,1
320,07 237,77 437,7
Arkusz II
Efekt netto
T1-T0 T2-T1 T2-T0
Przyrost sprzedaży
Przyrost produkcji
Przyrost kosztów produkcji sprzedanej
Surowce
Paliwa i energia
Inne (sprzedane)
Razem -135 315 180
-0,18 0,42 0,24
7 157,75 9
-20,7 40,4 19,7
-22,55 52,6 30,05
-50,25 108,75 58,75
Przyrost kosztów sprzedaży i administracji Zysk Brutto -2,7 6,3 3,6
-82,05 199,95 117,65
Przyrost kapitału obrotowego
Współczynnik bazowy T1-T0 T2-T1 T2-T0
Aktywa bieżące
Gotówka (% sprzed)
Należności
Zapasy:
Surowce (% sprzed)
Wyroby gotowe (% sprzed)
Części zamienne (z inwestycji)
Inne (% sprzed) 3% -4,05 9,45 5,4
0,08 -10,8 25,2 14,4
4% -5,4 12,6 7,2
10% -13,5 31,5 18
3% 10,5 10,5 10,5
9% -12,15 28,35 16,2
Razem -35,4 117,6 71,7
Pasywa bieżące:
Zobowiązania
Inne(% sprzed)
Razem
0,10
1% -13,5
-1,35
-14,85 31,5
3,15
34,65 18
1,8
19,8
Przyrost kapitału obrotowego -20,55 82,95 51,9
Aneks 2
Firma ABC – Projekcja sprawozdań finansowych
Bilans
Zestawienie przepływów pieniężnych za: 1998 1999 2000
¬ródła
Zysk przed spłatą odsetek
Amortyzacja
Przyrost kredytów długoterminowych
Przyrost zobowiązań
Razem ¼ródła
110
30
50
5
195
172,5
35
0
-13,5
193,75
245
35
0
18
298
Zastosowania
Spłaty rat kredytów długoterminowych
Odsetki
Razem obsługa długu
20
28
58
30
27
57
30
24
54
Przyrost środków trwałych
Przyrost należności
Przyrost zapasów
Podatki
Dywidendy
Razem zastosowanie 50
40
50
15
25
180
0
10
22,5
48
25
105,5
50
25
37,5
73
25
210,5
Przyrost (spadek) środków pieniężnych
238
162,5
264,5
Stan początkowy
+/- zmiana w roku
-43
-31,5
33,5
Stan środków na koniec roku 52 83,5 117
Aneks 3
Firma ABC – Projektowanie sprawozdań finansowych.
Bilans
Aktywa 31.12.97 Zmiany 31.12.98 Zmiany 31.12.99 Zmiany 31.12.00
Aktywa bieżące
• Gotówka
• Należności
• Zapasy
Aktywa bieżące razem
95
25
40
160
-43
+40
+50
52
65
90
207
+31,5
+10
+22,5
83,5
75
112,5
271
+33,5
+25
+37,5
117
100
150
367
Łrodki trwałe
• Budynki i maszyny
• Amortyzacja – narastająca
• Budynki i maszyny netto
450
(50)
400
+50
+30
500
(80)
420
(35)
500
(115)
385
+50
(35)
550
(150)
400
Aktywa razem
Pasywa 560
627 656 767
Pasywa bieżące
• Zobowiązania
• Bieżąca część kredytów długoterminowych
65
30
+5
70
30
(13,5)
56,5
30
+18
74,5
30
Pasywa bieżące razem
95
100
86,5
104,5
Kredyty długoterminowe
160
+20
180 150 120
Pasywa razem
Kapitał
• Kapitał akcyjny
• Zysk zatrzymany 255
250
55
+42 280
250
97
+72,5 236,5
250
169,5
+123 224,5
250
292,5
KAPITA£ RAZEM 305 347 419,5 542,5
Pasywa + Kapitał 560 627 656 767
|
