Makroelementy >0,01% C,O,N,H,P,S,Ca,Na,K,Cl,Mg Mikroelementy od 0,01% do 0,00001% Fe,B,Mo,J,Mn,Zn,Cu,F,Co Ultra elementy Hg,Se,Ra,Pb,Ag,Au
H2O – termoregulacyjna (duża pojemność cieplna), transportująca (krew i limfa i skłądniki odżywcze), rozpuszczalnik, substrat fotosyntezy i hydrolizy, produkt przemiany wewnątrz komórkowej, uczestniczy w rozmnażaniu i rozwoju organizmu, reguluje ciśnienie, utrzymuje kształt i jędrność komórek, ma budowę dipolową ( po stroni O - , a po H +), jest lepka, ma wysokie napięcie powierzchniowe, tworzy błony cytoplazmatyczne, duża przewodność cieplna, zabezpiecza organizm przed parowaniem, przegrzaniem i ochłodzeniem.
WęGLOWODANY Monosacharydy – cukry proste, np. Triozy, tetrozy, pentpzy (ryboza, dezoksyryboza), hektozy (glukoza, fruktoza, maltoza) Oligosacharydy (2-5 cz. Cukru prost.) Maltoza – kiełki, laktoza-mleko, sacharoza-trzcina i buraki) Polisacharyd chityna-pancerzyki celuloza – bud. ściany kom roślin, skrobia – ziemniak, glikogen – wątroba mięśnie f magazyn Funkcje: budująca, magazynująca, ochronna, energetyczna – oligo
T£USZCZE Funkcje: termoregulacyjna, zapasowa, energetyczna, ochronna, budulcowa, rozpuszcza witam, są hormaonami, barwnikami
BIA£KAzbudowane z aminokwasów połączonych wiązaniem peptydowym grupa–NH2 amin i –COOH karboksylowa. Kwaśne + COOh, zasadowe +NH2. Peptydy mniej niż 100 aminokw Proste – tylko aminokwasy np albuminy, globuliny, kolagen Złożone np glikoproteidy, lisoproteidy Struktura 3 rz –S-S- 4 rz np. Hemoglobina kilka struktur 3 rzędowych Funkcje: budulcowa (kolagen), transportująca (hemoglobina), regulacyjna, odpornościowa (globuliny), zapasowa (u roślin i przy braku innych substancji)
METABOLIZM – całokształt reakcji biochem zachodzących w kom organizmu związany z przepływem materii, energii i informacji genetycznej zapewniający organizmowi ruch, rozmnażanie, wzrost. Dzielima go na Anabolizm (reak syntezy, endoergiczny, En dostar) np fotosynteza, biosynteza białek, synteza wielocukrów. Katabolizm (r rozpadu egzoergicze En uwalniana) np. Utlenianie biologiczne, oddychania tlen i bez tlen.
Fosforylacja – przyłączanie reszty kw fosforowego ADP ATP Rodzaje: fotosyntetyczna
(e świetlna) oksydacyjna (e oddychania kom) substratowa (e wiązań wysokoenergetycznych)
ENZYM – biokatalizator białkowy wytwarzany przez każdy organizm, reguluje szybkość przebiegu reakcj biochem, sam jednak nie ulega przemianie czyli nie zmienia i nie zużywa się
Apoenzym–część białkowa, warunkuje specyficzność substratową, wykazuje powinowactwo do substratów Centrum aktywne-specyficznie pofałdowany łańcuch polipeptydowy pozwala na powstanie nietrwałego kompleksu E-S, którego powstanie obniża energię aktywacji Koenzym – określa typ katalizowanego procesu, decyduje jakiej przemianie ulega substrat Cechy 1 nie zużywają się 2 jeden enzym katalizuje tylko jedną reakcję 3 przyspieszają reakcje nawet milion krotnie 4 dzięki enzymom uzyskuje się szybciej stan równowagi
Aktywator – przyspieszacz reakcj Inchibitor–opó¼niacz lub zahamowuje (odwrazacal i nieod)
Klasyfikacja: hydrolazy – katalizują procesy rozpadu (hydrolizy) przy udziale H2O oksydoreduktory (utleniania i redukcji), transferazy (przenoszenia całych grup np. –COOH, COH, -OH, izomerazy (przekształcanie struktury cząsteczki bez jej rozkładu) liazy (rozpadu bez udziału H2O), ligazy (syntezy przy udziale energi zgromadzoenej w ATP)
FOTOSYNTEZA – złożone reakcje syntezy zw org z nieorg (CO2, H2O) przy udziale energii świetlnej, barwników (chlorofil). Powstają związki mniej utlenione, a tym samym bogatsze w energie, głównie cukry. Zachodzi w chloroplastach. Czynniki zewnętrzne: światło pod kątem prostym, temp 20o-40o,CO2-0,1%, obecność N wewnętrzne: ilość chloroplastów, aparatów szparkowych, miękisz asymilacyjny, obecność barwników, powierzchnia liścia.
FAZA JASNA – zachodzi w granach chloroplastów, zawierających chlorofil, polega na pochłanianiu promieni świetlnych i zmianie ich energii w energię wiązań chem np, w ATP, NADPH2. FAZA CIEMNA – zachodzi w stromie chloroplastu, gdzie przebiegają reakcje katalizowane przez enzymy nie wymagające udziału światłą, a prowadzące do syntezy cukrów, a następnie innych złożonych zw org czyli wtórnych produktów fotosyntezy. Procesy te odbywają się przy udziale energii wiązań chem zgromadzonej w fazie pierwszej.
Rodzaje fosforylacji fotosyntetycznej – a) cykiczna – zachodzi gdy wybity elektron z fotosystemu PSI po przejściu przez przenośnik wraca na swoje miejsce fotosystemu PSI
b) niecykliczan – zachodzi gdy wybity elektron z fotosystemu PSI jest transportowany na przenośnik wodorowy (NADP+), a do wytworzonej dziury trafia elektron z innego chlorofilu z fotosystemu PS II FAZA CIEMNA: 1) karboksylacja–polega na asymilacji (przyłączaniu) CO2 do akceptora CO2 czyli związku pięciowęglowego. W wyniku tego tworzy się związek sześciowęglowy, który rozpada się na 2 cz zw trzywęglowego 2) redukcja – polega na redukcji zw trzywęglowego do aldechydu przy udziale energii z ATP i NADPH2
3) regeneracja – odtworzenie akceptora CO2 czyli zw pięciowęglowego, też wymaga energii z ATP i NADPH2 Fotosynteza ma wydajność 30 %
CHEMOSYNTEZA – synteza zw org z prostych zw nieorg (CO2, H2O), ale przy wykożystaniu energii chem pochodzącej z utleniania rużnych zw mineralnych np NH3, H2S
Zdolność tą mają bakterie : nitryfikacyjne – utl amoniak i sole amonowe, siarkowe siarkowodór do siarki, wodorowe – wodór do wody.
|
