Mapa Serwisu
|
| FUNKCJONALNA DEFINICJA PIENI¡DZA |
|
Admin1 dnia marzec 21 2007 18:35:33
|
FUNKCJONALNA DEFINICJA PIENI¡DZA
(pieniądz należy definiować przez jego funkcje)
Dla określenia czy coś jest lub nie jest pieniądzem, świadczą usługi składające się na istotę pieniądza.
2. STATYSTYCZNA (EMPIRYCZNA) DEFINICJA PIENI¡DZA
Utożsamia pieniądz z jego zasobami znajdującymi się w posiadaniu podmiotów nie finansowych. Takie ilościowe podejście doprowadziło do utożsamienia pieniądza z jego miernikami tzn. agregatami pieniężnymi.
3. FUNKCJE PIENI¡DZA
Miernik wartości: jako powszechny ekwiwalent pieniądz pozwala na wyrażenie w jednostkach monetarnych wartości towarów będących na rynku. Cena stanowi pieniężny wyraz wartości dóbr.
Łrodek cyrkulacji: czyli obiegu lub pośrednika wymiany. Dzięki funkcjonowaniu pieniądza następuje proces rozdzielenia w czasie i przestrzeni transakcji kupna-sprzedaży.
Łrodek płatniczy: cechą charakterystyczną jest oderwanie od ruchu towarów; w tej funkcji pieniądz występuje także przy pokrywaniu zobowiązań.
Łrodek gromadzenia wartości: czyli akumulacji, przechowywania, nagromadzania wartości w pieniądzu jest wygodniejsza od gromadzenia kosztowności lub innych towarów.
Pieniądz światowy: pieniądze niektórych krajów są przyjmowane na całym świecie dlatego mogą pełnić funkcje pieniądza światowego.
4. EWOLUCJA PIENI¡DZA.
Pieniądz kruszcowy: pierwszą formą pieniądza były towary konsumpcyjne, które następnie zastąpiono metalami.
Pieniądz papierowy: lokowanie monet u złotników w zamian otrzymywano kwity depozytowe.
System pełnej i ograniczonej wymienialności pieniądza papierowego.
Reglamentacja emisji pieniądza papierowego.
Pieniądz bezgotówkowy: wkładowy, żyrowany.
Pieniądz księgowy.
Pieniądz elektroniczny – nowa forma obrotu pieniądza wynikająca z komputeryzacji procesów finansowych.
5. RODZAJE PIENI¡DZA:
Pieniądz pełnowartościowy – jego wewnętrzna wartość jest taka sama jak jego wartość nominalna.
Reprezentatywny pieniądz pełnowartościowy – rodzaj pieniądza o nieznacznej wartości wewnętrznej, ale z gwarancją wymiany w każdym dowolnym miejscu i czasie na pieniądz pełnowartościowy.
Pieniądz fiducjalny – którego zdolność do wypełniania funkcji pieniądza opiera się na zaufaniu publicznym.
6. FORMY PIENI¡DZA:
Gotówkowa: znaki pieniężne występujące w postaci biletów (banknotów) banku centralnego i bilonu
Bezgotówkowa: zapisy (depozyty) na rachunkach w banku centralnym i w pozostałych bankach.
7. POPYT NA PIENI¡DZ –
pożądany stan zasobów przez prywatne podmioty niebankowe (gosp. dom. i przedsięb.). Wysokość popytu na pieniądz związana jest bezpośrednio z funkcjami jakie pełni on w gospodarce.
8. PODAź PIENI¡DZA = BAZA MONETARNA r MNOźNIK PIENIęźNY (M)
Parametr (M) nazywamy mnożnikiem pieniężnym. Jest liczbą przez którą należy pomnożyć wielkość wkładu pierwotnego aby otrzymać ogólną wielkość kreacji pieniądza. Jest to parametr strategiczny dla banku centralnego.
9. POZIOM MNOźNIKA PIENIęźNEGO:
8 Stopa rezerw obowiązkowych do wkładów na żądanie
8 Stopa rezerw obowiązkowych do wkładów terminowych
8 Dobrowolne nadwyżkowe rezerwy banków utrzymywane w banku centralnym
8 Czynniki określające preferencje podmiotów niefinansowych do struktury posiadanych przez nie zasobów finansowych, np. relacja między depozytami terminowymi a depozytami na żądanie.
BAZA MONETARNA – są to depozyty na rachunkach w banku centralnym powiększone o sumę obiegających znaków pieniężnych (wielkość emisji); stanowią łącznie pieniądz banku centralnego.
Pod bezpośrednią kontrolą banku centralnego znajduje się tzw. baza monetarna (czyli pieniądz banku centralnego lub pieniądz wielkiej mocy), która z tego tytułu uznawana jest za cel operacyjny banku centralnego w procesie kształtowania i realizacji polityki pieniężnej.
10. STRUMIENIE I ZASOBY PIENIęźNE.
Pieniądz występuje w ruchu w postaci strumieni pieniężnych (obrotów) lub statycznie w postaci zasobów pieniężnych (stanów).
* pieniądz obiega (cyrkuluje) łącząc się w strumienie pieniężne różnych operacji rozliczeniowych
* strumienie i zasoby pieniężne są ze sobą ściśle powiązane
* strumienie pieniężne zasilają zasoby pieniężne, a te ostatnie są ¼ródłem powiększania się lub powstawania nowych strumieni pieniężnych.
11. TEORIE POPYTU NA PIENI¡DZ
® Klasyczna teoria ilościowa
® Teoria preferencji płynności
® Transakcyjna koncepcja popytu
11.1. Klasyczna teoria ilościowa
1. podejście oparte na szybkości obiegu, przedmiotem analizy było oddziaływanie pieniądza, przeciętna częstotliwość z jaką w ciągu badanego okresu jednostka pieniądza przechodzi z ręki do ręki. Zwolennikiem był: J.Fischer.
2. podejście oparte na zasobach kasowych wyjaśnia popyt na pieniądz jako zjawisko związane z
11.2. Transakcyjna koncepcja popytu
Zależność między ilością pieniądza a sumą obsługiwanych w danym czasie transakcji przedstawił J.Fischer, który sformułował równanie wymiany:
M x V = p x T
M – ilość obiegowego pieniądza
V – szybkość krążenia
P – średni poziom cen
T – rozmiary transakcji
11.3. Dochodowa koncepcja popytu
M x V = p x Y
Y – realny dochód narodowy
Popyt (zapotrzebowanie) na pieniądz wiąże się z wielkością dochodu narodowego, a nie z rozmiarami operacji pieniężnych.
11.4. Teoria płynności
* I.Keynes rozszerzył dochodową teorię popytu na pieniądz wskazując, że zależy on nie tylko od motywu transakcyjnego, ale także od motywu przezorności i motywu spekulacyjnego
* Motyw przezorności jest związany z motywem transakcyjnym, bo polega na dążeniu do powiększania posiadanych zasobów pieniężnych (9 rezerw transakcyjnych) do rozmiarów niezbędnych do opłacenia bieżących transakcji
* Motyw spekulacyjny uzależniony jest od wysokości stopy % - jej poziomem wpływu na decyzje właścicieli kapitału, wiąże się to z zasadą preferencji płynności
stopa % rośnie = spadek płynnych zasobów pieniężnych
12. MONETARYZM
* w dłuższym czasie popyt na pieniądz wykazuje stałą relację w stosunku do zmian nominalnego popytu globalnego
* przedstawiciele monetaryzmu przyjmując powyższą stabilność popytu na pieniądz odrzucając konieczność interwencji państwa ponieważ większą rolę przypisują działaniu mechanizmu rynkowemu
* większe znaczenie według monetarystów ma zwalczanie inflacji niż bezrobocia
POPYT NA PIENI¡DZ suma zapotrzebowania na pieniądz wynikająca z kształtowania się:
* Rezerw walutowych
* Wielkości deficytu budżetowego
* Wielkość zapotrzebowania na kredyty dla przedsiębiorstw
* Wielkość zapotrzebowania na kredyty dla ludności
13. PODAź (KREACJA) PIENI¡DZA
1. KREACJA PIERWOTNA przebiega w banku centralnym, który udziela kredytów bankom komercyjnym
2. KREACJA WTÓRNA realizowana przez banki komercyjne, które udzielają kredytów swoim klientom
O WIELKOŁCI PODAZY PIENI¡DZA DECYDYJE JEGO WTÓRNA KREACJA
14. WTÓRNA KREACJA PIENI¡DZA
1. Wkład pierwotny – wpłacana przez klienta gotówka na rachunek bankowy (przekształcenie pieniądza gotówkowego na pieniądz bezgotówkowy)
2. Wkład pochodny – udzielenie pożyczki klientowi w formie rachunku bieżącego nazywa się tworzeniem wkładu pochodnego.
Kreacja pieniądza bankowego postępuje aż do momentu tworzenia wkładów pochodnych przez banki tzn. do momentu kiedy relacja między wkładem pierwotnym a sumą wkładów pochodnych osiągnie granicę poniżej której nie może zejść ze względu na konieczność zachowania minimum płynności płatniczej.
15. KAREGORYZACJA PIENI¡DZA
1. Agregat pieniężny M0 czyli pieniądz banku centralnego (baza monetarna; pieniądz wielkiej mocy) obejmuje: gotówkę (banknoty i monety) w obiegu oraz środki pieniężne na rachunkach banków komercyjnych w banku centralnym (tzw. pieniądz rezerwowy czyli rezerwy obowiązkowe i dobrowolne).
Cechą agregatu M0 jest to, że bank centralny może w sposób bezpośredni kształtować jego wielkość.
2. Agregat pieniężny M1 czyli pieniądz transakcyjny, którego cechą jest możliwość wykorzystania dla dokonywania transakcji i realizacji płatności; obejmuje: wartość banknotów i monet znajdujących się w obiegu oraz stan środków pieniężnych ludności i podmiotów gospodarczych na rachunkach typu „a vista” i na rachunkach bieżących czekowych.
3. Agregat pieniężny M2 czyli wielkość agregatu M1 + depozyty krótkoterminowe oraz stan środków na rachunkach oszczędnościowych, a także instrumenty finansowe o charakterze krótkoterminowym.
4. Agregat pieniężny M3 jest to szczególna kategoria pieniądza obejmująca wielkość M2 + depozyty, obligacje i inne papiery wartościowe średnio i długoterminowe, które spełniają kryterium......................do pieniądza (najmniej płynna kategoria pieniądza).
STATYSTYKA MONETARNA
Zamienia dane liczbowe dotyczące stanu i jego zmian dla należności i zobowiązań czyli długów w całej gospodarce narodowej
Można wyróżnić dwa podejścia:
¨ podejście zasobowe – jako ruch zasobów pokazujących chwilowy stan i strukturę należności i zobowiązań istniejących w danym momencie czasu
¨ rachunek strumieni (rachunek zmian stanu zasobów) daje informacje jakie transakcje ekonomiczne podmiotów gospodarczych występowały w rozpatrywanym okresie i co było podstawą zmian w wielkości i strukturze należności i zobowiązań.
16. BILANS MAJ¡TKU CA£EJ GOSPODARKI
¨ majątek to zasoby dóbr rzeczowych i należności finansowych
¨ majątek brutto = majątek rzeczowy + zasoby pracy + majątek finansowy
¨ pasywa finansowe (zobowiązania)
¨ majątek czysty (netto) = majątek brutto – pasywa finansowe
17. BILANS POJEDYńCZEGO PODMIOTU GOSPODARCZEGO
¤ Pozycja netto (salda aktywów i pasywów finansowych) = majątek finansowy – pasywa finansowe
¤ Majątek finansowy > pasywa finansowe = pozycja netto wierzyciela
¤ Majątek finansowy < pasywa finansowe = pozycja netto dłużnika
18. RACHUNEK STRUMIENI
Ujmuje transakcje, które dokonane zostały między podmiotami gospodarczymi w pewnym okresie. Rachunki strumieni w pełnym tego słowa znaczeniu powinny określać tempo zmian zasobów.
1) Rachunek strumieni dla całej gospodarki:
§ wydatki i przychody oznaczają strumienie ogólnogospodarczego obiegu dochodów
2) Rachunek strumieni dla pojedynczego podmiotu gospodarczego:
§ różnica pomiędzy przychodami a wydatkami nazywana jest saldem finansowym
§ nadwyżka finansowania występuje w przypadku dodatniego salda
§ deficyt finansowania występuje w przypadku ujemnego salda
§
KARTEGORIE (AGREGATY) MONETARNE
1. wolumen kredytów i podaż pieniądza
§ bilans skonsolidowany systemu bankowego
§ wielkość zadłużenia
§ podaż pieniądza (wolumen ilości pieniądza) agregaty pieniężne
2. pieniądz banku centralnego
§ bilans banku centralnego
§ podaż pieniądza banku centralnego
3. stopy procentowe
§ stopy procentowe banku centralnego
§ pozostałe stopy procentowe (np. rynku pieniężnego)
19. POLITYKA PIENIęźNA
1) całokształt rozmiarów i działań, które są podejmowane w gospodarce narodowej w celu zapotrzebowania jednostek gospodarczych w pieniądze i kredyty, a także w celu regulowania wielkości pieniądza.
2) Polityka pieniężna jest elementem polityki finansowej i polityki gospodarczej państwa
19.1. Charakterystyka:
a. element polityki finansowej i gospodarczej
b. cele polityki pieniężnej:
- cel pośredni (ogólnogospodarczy)
- cel podstawowy (kształtowanie polityki pieniężnej)
c. polityką pieniężną może być: polityka ekspansywna i restrykcyjna
d. instrumenty oddziaływania banku
- instrumenty obligatoryjne
- instrumenty ekonomicznego oddziaływania
POLITYKA EKSPANSYWNA – bank centralny podejmuje działania zwiększające podaż pieniądza i obniżenia stopy % na rynku.
POLITYKA RESTRYKCYJNA – polityka twardego pieniądza zmierza do ograniczenia jego podaży poprzez politykę podwyższania stopy %.
19.2. POLITYKA PIENIęźNA PROCESOWA
· to kombinacja celów i środków w polityce pieniężnej, której zadaniem jest sterowanie procesami gospodarowania pieniędzmi.
· zadaniem jest realizacja celów polityki pieniężnej w drodze bieżącego stosowania polityki pieniężnej
19.3. POLITYKA PIENIęźNA PROCESOWA
· reguluje w ramach ustroju walutowego stosunki między walutą krajową a walutami innych obszarów walutowych
· reguluje w ramach ustroju pieniężnego zasady zaopatrzenia gospodarki w pieniądz, kontrola systemu bankowego, a także.............
19.4. POLITYKA PIENIęźNA – ZMIANY
a) konieczność rekonstrukcji prowadzonej w Polsce polityki pieniężnej tak aby nastąpiło zwiększenie jej spójności i wzrost efektywności
b) uwarunkowania powyższej rekonstrukcji to:
· doświadczenie NBP w ostatnich latach
· integracja Polski z UE i wejście Polski do EUM
19.5. INSTRUMENTY POLITYKI PIENIęźNEJ
· bank centralny dysponuje obecnie wszystkimi tradycyjnymi instrumentami dla gospodarki rynkowej
· skuteczność tych instrumentów jest ograniczona
· efektywność instrumentów zależy od:
kontroli bazy monetarnej (pieniądza rezerwowego) oraz od efektywności mechanizmu przepływu wolnych środków pomiędzy różnymi sektorami gospodarki czyli zmiana oszczędności na inwestycje.
19.6. HIERARCHICZNA STRUKTURA CELÓW POLITYKI PIENIęźNEJ
a) cele finalne
b) cele pośrednie
c) cele operacyjne
Koncepcja struktury celów polityki pieniężnej:
1. koncepcja Keynesowska
2. koncepcja monetarystyczna
3. koncepcja stabilności zewnętrznej
4. koncepcja celów inflacyjnych
1. KONCEPCJA KEYNESOWSKA
§ Cel finalny: wzrost gospodarczy i pełne zatrudnienie w warunkach równowagi gospodarczej.
§ Cel Pośredni : ukształtowanie się na rynku długookresowej stopy % - równowagi którą jest rynkowa stopa % - krańcowej produkcyjności kapitału
§ Cel operacyjny: oddziaływanie przez bank centralny przy użyciu narzędzi polityki pieniężnej na krótkoterminowe stopy %
2. KONCEPCJA MONETARYSTYCZNA
· Cel finalny: stabilność cen
· Cel pośredni: kształtowanie wielkości podaży pieniądza wyrażonej w postaci jednego z agregatów pieniężnych
· Cel operacyjny: bezpośrednie kształtowanie wielkości rezerwowego pieniądza banku centralnego czyli bazy monetarnej M0
3. KONCEPCJA STABILNOŁCI ZEWNęTRZNEJ
§ Cel finalny: stabilność kursu walutowego w stosunku do głównych walut
§ Cel pośredni: kształtowanie się na określonym poziomie salda należności i zobowiązań zagranicznych netto
§ Cel operacyjny: wpływanie na wielkość rezerw dewizowych państwa poprzez interwencyjny zakup lub sprzedaż walut obcych przez NBP
4. KONCEPCJA CELÓW INFLACYJNYCH
· Cel finalny: stabilność cen; nie wyznacza się agregatów M1, M2, M3.
· Cel pośredni: podanie do publicznej wiadomości poziomu stopy %, wzrostu cen (tzw. cel inflacyjny)
· Przyczyny powyższego podejścia:
® zakłócenia na linii cele monetarne (pośrednie); cel finalny powodujący prowadzenie skutecznej polityki pieniężnej
® coraz większe znaczenie ma informowanie społeczeństwa o zamierzeniach banku centralnego
® zawarcie umowy z rządem w sprawie wielkości celów inflacyjnych wiąże się z pozostawieniem bankowi centralnemu pełnej swobody działania
20. NARODOWY BANK POLSKI:
- Bank centralny Rzeczypospolitej Polskiej
- Podstawowym celem działalności NBP jest utrzymanie stabilnego poziomu cen przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej Rządu i o ile nie ogranicza to podstawowego celu NBP
- NBP przysługuje wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych Rzeczypospolitej Polskiej
20.1. ZADANIA NBP:
® organizuje rozliczenia pieniężne
® prowadzenie gospodarowania rezerwami dewizowymi
® prowadzenie działalności dewizowej w granicach określonymi ustawami
® prowadzenie bankowej obsługi budżetu państwa
® regulowanie płynności banków oraz ich refinansowanie
® kształtowanie warunków niezbędnych dla rozwoju systemu bankowego
® opracowywanie sprawozdawczego bilansu płatniczego oraz bilansów należności i zobowiązań zagranicznych państwa
20.2. FUNKCJE BANKU CENTRALNEGO
1) emisyjna
2) kształtowanie i realizacja polityki pieniężnej
3) zarządzanie rezerwami dewizowymi
4) określanie form i zasad rozliczeń pieniężnych
5) zapewnienie bezpieczeństwa i stabilności systemu finansowego poprzez odpowiednie regulacyjne i nadzór bankowy
6) wykonywanie usług bankowych na rzecz rządu i jago instytucji
20.3. ROLA BANKU CENTRALNEGO:
1. podmiot polityki gospodarczej – określa i realizuje politykę pieniężną w tym walutową oraz kształtuje warunki rozwoju i stabilności sektora bankowego
2. bank banków – organizuje i współuczestniczy w systemie rozliczeń pieniężnych, prowadzi rachunki międzybankowe, pełni rolę kredytodawcy ostatniej instancji, czuwa nad płynnością i wypłacalnością banków
3. bank państwa – wykonuje obsługę bankową budżetu, prowadzi rachunki bankowe rządu i innych centralnych instytucji państwowych
20.4. P£ASZCZYZNY ODDZIA£YWANIA BANKU CENTRALNEGO NA BANKI KOMERCYJNE
- w ramach prowadzonej przez bank centralny polityki pieniężnej obejmującej też zagadnienia walutowe
- w związku z zapewnieniem prawidłowego funkcjonowania i płynności systemu rachunków bankowych i rozliczeń pieniężnych
- w związku z kształtowaniem przez bank centralny warunków bezpieczeństwa finansowego w sektorze bankowym
20.5. RÓźNICE POMIęDZY BANKIEM CENTRALNYM A BANKIEM KOMERCYJNYM
BANK CENTRALNY BANK KOMERCYJNY
CELE Zapewnienie stabilności pieniądza narodowego (nie występuje motyw komercyjny) Maksymalizacja bieżącej wartości rynkowej banku
PRZEDMIOT DZIA£¡NIA Cała gospodarka, dzieje się to na ogół za pośrednictwem banku komercyjnego
METODY I NARZęDZIA DZIA£ANIA
20.6. PRZES£ANKI NIEZALEźNOŁCI BANKU CENTRALNEGO
1) fiducjarny charakter współczesnego pieniądza
2) niezależny bank centralny jest bardziej odporny na oddziaływanie polityki
3) bank centralny uwolniony od presji politycznej może działać bardziej długofalowo, lepiej chronić stabilność pieniądza
4) większej niezależności banku centralnego odpowiada niższe tempo wzrostu cen oraz lepsze wyniki makroekonomiczne
20.6.1 Niezależność instytucjonalna - określona przede wszystkim przez usytuowanie banku centralnego w systemie organów państwa oraz sposób powoływania i odwoływania władz banku (kadencyjność, nieusuwalność w czasie kadencji).
20.6.2 Niezależność funkcjonalna – uprawnienia banku centralnego do samodzielnego kształtowania polityki pieniężnej i jej realizacji. Oznacza to nie podleganie w tej dziedzinie przez bank centralny instrukcjom, wytycznym ze strony parlamentu, prezydenta i rządu.
20.6.3 Niezależność finansowa – trwałe określenie zasad tworzenia i podziału funduszy banku centralnego, co uniemożliwiałoby wywieranie nacisku finansowego przez rząd lub parlament na decyzje banku.
20.7. ORGANIZACJA BANKU:
Organami NBP są:
1) Prezes NBP
2) Rada Polityki Pieniężnej
3) Zarząd NBP
NBP wykonuje zadania przez Centralę i inne jednostki organizacyjne
Rada Polityki Pieniężnej ustala coroczne założenia polityki pieniężnej i przedkłada je do wiadomości Sejmowi równocześnie z przedłożeniem przez Radę ministrów projektu ustawy budżetowej.
20.7.1 Kierując się założeniami Rada Polityki Pieniężnej:
1. ustala wysokość stopy procentowej NBP
2. ustala zasady stopę rezerwy obowiązkowej
3. określa granice zobowiązań wynikających z zaciągania przez NBP pożyczek i kredytów w zagranicznych instytucjach bankowych i finansowych
4. zatwierdza plan finansowy NBP oraz sprawozdanie z działalności NBP
5. przyjmuje roczne sprawozdanie finansowe NBP
6. ustala zasady operacji otwartego rynku
20.7.2 Kształtowanie Polityki Pieniężnej:
1) identyfikacja – zewnętrznych i wewnętrznych uwarunkowań wpływających na sytuację gospodarczą i pieniężną kraju
2) przyjęcie założeń liczbowych – dotyczących celu finansowego
3) określenia celów pośrednich i operacyjnych
4) sformułowanie rekomendacji – w odniesieniu do sposobu i narzędzi wprowadzania w życie ustalonej polityki pieniężnej
5) opracowanie systemu jej monitorowania i reagowania na ewentualne odchylenia przebiegu rzeczywistych procesów pieniężnych od zakładanych
20.8. IDENTYFIKACJA UWARUNKOWAń
1) ZEWNęTYRZNYCH – perspektywy koniunktury gospodarki w świecie, sytuacja na rynkach światowych, tempo inflacji i stopy % w innych krajach
2) WEWNęTRZNYCH – określenie jak będą kształtować się karajowe ¼ródła podaży pieniądza, prognozy dotyczące deficytu budżetowego, wielkości i struktury dochodó ludności, ¼ródeł finansowania podmiotów gospodarczych.
POWYźSZE PROGNOZY POZWALAJ¡ NA OSZACOWANIE WIELKOŁCI PODAźY PIENI¡DZA
20.9. NARZęDZIA REALIZACJI POLITYKI PIENIęźNEJ:
I. Narzędzia o charakterze administracyjnym:
· rezerwa obowiązkowa
· pułapy i limity kredytowe
· blokady środków
II. Narzędzia o charakterze rynkowym:
· refinansowanie banków
· operacje otwartego rynku
III. Narzędzia informacyjno-perswazyjne:
20.9.1 REZEWERWA OBOWI¡ZKOWA
1) w celu kształtowania podaży pieniądza i działalności kredytowej NBP gromadzi rezerwy obowiązkowe
2) wprowadzanie stopy rezerwy obowiązkowej ma na celu:
- stworzenie instrumentu umożliwiającego regulowanie potencjału kredytowego banków komercyjnych
- ustalanie dodatkowego zabezpieczenia płynności banków komercyjnych
Rezerwę obowiązkową banków stanowi wyrażona w złotych część środków pieniężnych w złotych i w walutach obcych zgromadzonych na rachunkach bankowych środków uzyskanych ze sprzedaży papierów wartościowych oraz innych środków przyjętych przez banki podlegających zwrotowi, z wyjątkiem środków przyjętych od innego banku krajowego lub zagranicznego na podstawioe umów zawartych przed dniem wejścia w życie ustawy lub środków pozyskanych z zagranicy na co najmniej 2 lata.
ODZIA£YWANIE:
1. PODWYźSZENIE – ogranicza zdolność ekspansji kredytowej banków
2. ZMNIEJSZENIE – zwiększa możliwości kreacji kredytu przez Banki Komercyjne
SUMA REZERW OBOWI¡ZKOWYCH NIE MOźE PRZEKROCZYć:
· 30% sumy środków pieniężnych w przypadku wkładów na żądanie
· 20% sumy środków pieniężnych od wkładów terminowych
KWOTA REZERWY OBOWI¡ZKOWEJ NIE PODLEGA OPROCENTOWANIU
20.9.2 CECHY CHARAKTERYSTYCZNE DLA OBLIGACJI ZWI¡ZANYCH Z OBIźENIEM STAWKI REZERW OBOWI¡ZKOWYCH
1) w związku z obniżeniem stopy rezerwy obowiązkowej emituje się obligacje 6,7,8,9 i 10 letnie o terminach wykupu odpowiednio od 30.09.2005r. do 30.09.2009r. o łącznej wartości nominalnej 20 mld, z której na poszczególnego rodzaju obligacje przypada po 4 mld.
2) Emisja obligacji skierowana jest do banków, w których wymagana na maj’99 i odprowadzana 30.06.99 rezerwa obowiązkowa przekroczyła kwotę 5 mln.
3) Obligacje emitowane są jako imienne
4) Zapłata za obligacje nastąpiła w dniu 30.09.1999r. w drodze obciążenia rachunku bieżącego w Departamencie Systemu Płatniczego NBP
5) Obligacje nie mogą być zbywane (nie można ich zastawić)
6) Obligacje są oprocentowane wg stopy procentowej ustalonej na podstawie wska¼nika cen towarów i usług konsumpcyjnych.
20.10. POLITYKA REDYSKONTA
1) stopa redyskontowa
2) kontyngenty redyskonta
3) wymagania jakościowe w stosunku do materiału wekslowego
STOPA REDYSKONTOWA – powinna być w zasadzie nieco niższa niż stopa, która kształtuje się na rynku pieniężnym:
a) podwyższenie stopy redyskontowej – oddziaływanie restrykcyjne na akcje kredytową
b) obniżenie stopy redyskontowej – bodziec w kierunku zwiększenia akcji kredytowej
aktualnie stopa redyskonta wynosi 20%
KONTYNGENTY REDYSKONTA
- są instrumentem polityki pieniężnej Banku Centralnego oddziałującym na podaż pieniądza
- podział ogólnej sumy kontyngentu może być: uznaniowy lub oparty na parametrach – wielkość kapitału, struktura aktywów
WARUNKI JAKIE MUSI SPE£NIAć EEKSEL ABY BGY£ ZREDYSKONTOWANY:
1) podpisanie weksla przez 3 osoby uznane za wypłacalne
2) ważność maksymalnie 90 dni
3) charakter weksla handlowego
REFINANSOWANIE BANKÓW – polega na udzielaniu kredytów przez bank centralny pozostałym bankom, które w ten sposób mogą upłynnić swoje aktywa
PODSTAWOWE FORMY REFINANSOWANIA BANKÓW:
1) redyskonto weksli zdyskontowanych uprzednio przez banki operacyjne
2) kredyt pod zastaw papierów wartościowych
20.10.1 KREDYT LOMBARDOWY
- udziela się go w przypadku gdy dany bank komercyjny ma przejściowe trudności w zachowaniu płynności
- spłata w terminie do 3 miesięcy
- stopień sfinansowania złożonych papierów za pomocą kredytu jest zróżnicowany w zależności od rodzaju tych papierów ( 2/3;3/4;4/5)
20.10.2 OPERACJE OTWARTEGO RYNKU
1) podstawowa forma interweniowania banku centralnego na rynku pieniężnym
2) instrumenty bezpośredniego oddziaływania banku centralnego
a) na ilość posiadanych przez bank płynnych rezerw
b) na wysokość krótkoterminowych stóp %
3) polegają na dokonywaniu przez bank centralny transakcji na papierach wartościowych z bankami komercyjnymi
20.10.3 RODZAJE OPERACJI OTWARTEGO RYNKU
I. operacje warunkowe (krótkoterminowe)
a) operacje warunkowego zakupu
b) operacje warunkowej sprzedaży
II. operacje bezwarunkowe
a) operacje bezwarunkowego zakupu
c) operacje bezwarunkowej sprzedaży
OPERACJE WARUNKOWEGO ZAKUPU (REPO)
Polegają na tym, że Bank centralny kupuje papiery wartościowe od Banków Komercyjnych zobowiązując się do ich odkupienia po określonej cenie i w określonym terminie. Są odpowiednikiem krótkoterminowych kredytów udzielanych przez Bank Centralny Bankom komercyjnym pod zastaw papierów wartościowych.
OPERACJE WARUNKOWEJ SPRZEDAźY (REVERSE REPO)
Polegają na tym, że Bank Centralny sprzedaje papiery wartościowe Bankom Komercyjnym zobowiązując je do ich odsprzedaży po określonej cenie w określonym terminie. Są one odpowiednikiem oprocentowanych lokat krótkoterminowych przyjmowanych pod zastaw papierów wartościowych. Stopa referencyjna = 17,5%
POLITYKA BANKU CENTRALNEGO
1) polityka stałej zasady – zasada realizowana z góry przyjętego celu polityki pieniężnej oznacza neutralny stosunek Bnaku Centralnego do tego co dzieje się w gospodarce
2) polityka dyskrecjonalna – oznacza przystosowanie działań Banku Centralnego do konkretnej sytuacji gospodarczej. Jest to polityka elastycznej reakcji lub inaczej polityka swobody decyzji.
|
|
|
Zaloguj się, żeby móc dodawać komentarze.
|
|
|
Dodawanie ocen dostępne tylko dla zalogowanych Użytkowników.
Proszę się zalogować lub zarejestrować, żeby móc dodawać oceny.
Brak ocen.
|
|
|
|
